Τι είναι το ευερέθιστο έντερο (ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα);
Η σπαστική κολίτιδα ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια κατάσταση στην οποία ο ασθενής εμφανίζει πόνο στην κοιλιά και διαταραχές στις κενώσεις. Ορισμένοι ασθενείς έχουν συχνές, υδαρείς κενώσεις (διάρροια), άλλοι εμφανίζουν δυσκοιλιότητα και σε κάποιους υπάρχει εναλλαγή μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας. Το ευερέθιστο έντερο είναι η πιο συχνή γαστρεντερολογική πάθηση και επηρεάζει έναν στους 5 ανθρώπους κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παρά το ότι είναι μια «αθώα» κατάσταση, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Ποια είναι τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου;
Τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου περιλαμβάνουν:
• Πόνο στην κοιλιά και κράμπες
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας
• Βλέννη στα κόπρανα
• Φούσκωμα ή μετεωρισμό
• Αέρια (ερυγές ή αποβολή αερίων από το ορθό)
• Αίσθημα ταχείας πλήρωσης του στομάχου
• Ναυτία
Πως τίθεται η διάγνωση;
Δεν υπάρχει ειδική εξέταση για το ευερέθιστο έντερο. Η διάγνωση τίθεται με τη λήψη ενός καλού ιστορικού από τον γαστρεντερολόγο σας, με βάση τα κριτήρια της Ρώμης ΙΙΙ. Εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα «συναγερμού» συνήθως δεν απαιτείται η διενέργεια πολλών εξετάσεων. Η εμπειρία δείχνει ότι ο αποκλεισμός άλλων παθήσεων με παρόμοια συμπτώματα ενισχύει την εμπιστοσύνη μεταξύ ασθενούς και ιατρού και συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Σε κάθε περίπτωση, ο γαστρεντερολόγος σας θα αποφασίσει ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνετε.
Ποια είναι τα συμπτώματα/σημεία «συναγερμού»;
• Νυκτερινός, επιδεινούμενος πόνος στη κοιλιά
• Απώλεια βάρους
• Αίμα από το ορθό
• Ύπαρξη αναιμίας
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
Τα παραπάνω συμπτώματα/σημεία δεν απαντώνται στο ευερέθιστο έντερο. Έτσι, όταν υπάρχουν απαιτείται η διενέργεια κολονοσκόπησης για τον αποκλεισμό ενδεχόμενης οργανικής νόσου.
Πως αντιμετωπίζεται το ευερέθιστο έντερο;
Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη διατροφή, φάρμακα και εναλλακτικές θεραπείες.
Τρόπος ζωής και διατροφικές αλλαγές
Ο ασθενής πρέπει να προσδιορίσει ποιες τροφές του προκαλούν συμπτώματα και να τις αποφεύγει. Αυτές μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Κυρίως θα πρέπει να αποφεύγονται οι λιπαρές τροφές (γάλα, παγωτό, τυριά και λίπη), τα μπαχαρικά, ο καφές και το αλκοόλ. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα μετά την λήψη τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες (φρούτα, όσπρια, πράσινα λαχανικά, χόρτα, φασολάκια, αρακάς, κλπ), οπότε σε περιόδους έξαρσης των συμπτωμάτων πρέπει να τις αποφεύγουν. Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία ασθενών που έχουν το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με προεξάρχουσα τη δυσκοιλιότητα και οι οποίοι θα ωφεληθούν τρώγοντας τις παραπάνω τροφές. Εκτός από τη διατροφή, οι μελέτες μέχρι τώρα δείχνουν ότι τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου βελτιώνονται σημαντικά με την τακτική σωματική άσκηση.
Φάρμακα
Η φαρμακευτική αγωγή αντιμετωπίζει κυρίως τα διαφορετικά συμπτώματα του συνδρόμου. Παρόλα αυτά, καμία θεραπεία δεν μπορεί να θεραπεύσει πλήρως και οριστικά την κατάσταση. Έτσι υπάρχουν οι παρακάτω κατηγορίες φαρμάκων:
• Φάρμακα που βελτιώνουν την διάρροια
• Φάρμακα που βελτιώνουν την δυσκοιλιότητα
• Φάρμακα που αναστέλλουν την μετάδοση του νευρικού σήματος στο έντερο
• Αντιβιοτικά: Τα φάρμακα αυτά βελτιώνουν το φούσκωμα, τον μετεωρισμό, τον πόνο και την διάρροια σε ορισμένους ασθενείς.
• Προβιοτικά: αυτά είναι μείγματα μικροοργανισμών που φέρνουν μια εξισορρόπηση και αρμονία στη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου
• Αντικαταθλιπτικά: τα συγκεκριμένα φάρμακα βοηθούν στην αντιμετώπιση των εξωεντερικών συμπτωμάτων του συνδρόμου, δηλαδή του άγχους, της ανησυχίας και της κατάθλιψης, ενώ επιπλέον καταστέλλουν τον πόνο. Τα φάρμακα αυτά δίδονται σε χαμηλότερη δόση από ό,τι στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Συμπληρωματικές και Εναλλακτικές θεραπείες
Οι θεραπείες αυτές μπορούν να εφαρμοστούν συμπληρωματικά, σε περιπτώσεις που αποτυγχάνει η συμβατική θεραπεία. Περιλαμβάνουν την ψυχοθεραπεία, την υπνοθεραπεία και το βελονισμό. Για να είναι αξιόπιστες οι θεραπείες αυτές πρέπει να εφαρμόζονται από ειδικούς ιατρούς που έχουν εξειδικευθεί κατάλληλα στην πρακτική τους.
Πώς θα είναι η ζωή με τη σπαστική κολίτιδα / ευερέθιστο έντερο;
Το ευερέθιστο έντερο είναι μια χρόνια κατάσταση με περιόδους έξαρσης αλλά και περιόδους ύφεσης των συμπτωμάτων. Οι περισσότεροι ασθενείς μαθαίνουν να ζούνε με αυτό για το υπόλοιπο της ζωής τους. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει παρακολούθηση από γαστρεντερολόγο έτσι ώστε ο κάθε ασθενής να λαμβάνει την κατάλληλη αγωγή γι' αυτόν. Η εξατομίκευση της θεραπείας, μέσα από μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ιατρού και ασθενούς είναι το άλφα και το ωμέγα της αντιμετώπισης του συνδρόμου αυτού.