Τι είναι η ERCP (Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειο-Παγκρεατογραφία);
Η ERCP είναι μια ενδοσκοπική επέμβαση που γίνεται για την εξέταση και θεραπεία προβλημάτων των χοληφόρων οδών, της χοληδόχου κύστης και του παγκρεατικού πόρου.
Οι χοληφόροι οδοί είναι οι «σωλήνες» μέσα από τους οποίους ρέει η χολή από το ήπαρ και τη χοληδόχο κύστη προς το δωδεκαδάκτυλο, ενώ ο παγκρεατικός πόρος παροχετεύει τα παγκρεατικά υγρά. Και οι δυο τύποι πόρων εκβάλλουν στο ίδιο σημείο στο δωδεκαδάκτυλο, που είναι το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου.
Εικόνα 1. Το ενδοσκόπιο μπροστά στο φύμα του Vater. Ο χοληδόχος πόρος με πράσινο χρώμα και ο παγκρεατικός πόρος με καφέ χρώμα.
Γιατί γίνεται η ERCP;
Η ERCP μπορεί να γίνει για πολλούς λόγους. Ο συχνότερος είναι για να βρεθούν και να αφαιρεθούν λίθοι που βρίσκονται στους χοληφόρους πόρους. Άλλος συχνός λόγος είναι η ανεύρεση της αιτίας του ικτέρου και η ανακούφιση της απόφραξης του χοληδόχου πόρου που προκαλείται από όγκους των χοληφόρων και του παγκρέατος. Τέλος, η ERCP μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση επιπλοκών κάποιων χειρουργικών επεμβάσεων, όπως η διαφυγή χολής, μετά από χολοκυστεκτομή, αλλά και για τη θεραπεία της χρόνιας παγκρεατίτιδας.
Πώς γίνεται η ERCP
H ERCP γίνεται από γαστρεντερολόγους που είναι ειδικά εκπαιδευμένοι σε αυτή την τεχνική. Η επέμβαση πραγματοποιείται παρουσία αναισθησιολόγου, ο οποίος ναρκώνει επαρκώς τον ασθενή με ενδοφλέβια φάρμακα ή σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και με γενική αναισθησία. Στη συνέχεια, το ειδικό εύκαμπτο ενδοσκόπιο εισέρχεται από το στόμα του ασθενούς και προωθείται στο δωδεκαδάκτυλο μέχρι το σημείο που εκβάλλει ο χοληδόχος και ο παγκρεατικός πόρος, που λέγεται φύμα του Vater. Μετά, ο γιατρός περνάει μέσω του ενδοσκοπίου έναν ειδικό πλαστικό καθετήρα και με λεπτούς χειρισμούς τοποθετεί το άκρο του μέσα στο φύμα και στους πόρους. Γίνεται έγχυση ιωδιούχου σκιαστικού μέσα στους πόρους και διενεργείται ακτινοσκόπηση και λήψη ακτινογραφιών. Με αυτόν τον τρόπο ο γιατρός εξετάζει τους πόρους και συλλέγει πληροφορίες για τυχόν ύπαρξη ανωμαλιών όπως λίθοι, απόφραξη ή όγκοι μέσα σε αυτούς. Εάν βρεθούν ανωμαλίες, ακολουθεί η ανάλογη επεμβατική θεραπεία, που είναι συνήθως η τομή του σφιγκτήρα μυός ανάμεσα στον πόρο και στο έντερο (σφιγκτηροτομή) για καλύτερη παροχέτευση της χολής και η αφαίρεση λίθων ή η τοποθέτηση stent, ανάλογα με την περίπτωση. Η επέμβαση συνολικά διαρκεί από μισή έως μια ώρα και ο ασθενής παραμένει ένα βράδυ στην κλινική.
Εικόνα 2.Σφιγκτηροτόμος στο φύμα του Vater και σφιγκτηροτομή. Παρουσία οδηγού σύρματος στο χοληδόχο πόρο ο οποίος περιέχει ένα μεγάλο λίθο.
Τι επιτυγχάνεται με την ERCP;
Με την ERCP ο επεμβατικός γαστρεντερολόγος μπορεί να καθαρίσει το χοληδόχο πόρο από λίθους, τους οποίους αφαιρεί με ειδικούς καθετήρες και εξαρτήματα. Ο ασθενής με τον τρόπο αυτό απαλλάσσεται από τον κίνδυνο μιας πιθανής χολαγγειίτιδας ή οξείας παγκρεατίτιδας, καταστάσεις που έχουν υψηλή νοσηρότητα και είναι επικίνδυνες για τη ζωή του. Στις περιπτώσεις απόφραξης των χοληφόρων από στενώσεις ή όγκους των χοληφόρων οδών ή του παγκρέατος, μπορεί να γίνει λήψη βιοψίας με ειδική «βούρτσα» για την τεκμηρίωση της διάγνωσης και στη συνέχεια τοποθέτηση πλαστικής ή μεταλλικής ενδοπρόσθεσης (stent). Έτσι, αποκαθίσταται η φυσιολογική ροή της χολής και ο ασθενής ανακουφίζεται από τον ίκτερο. Σε περίπτωση διαφυγής χολής μετά από λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, μπορεί να τοποθετηθεί πλαστικό stent το οποίο «γεφυρώνει» το σημείο της διαφυγής και εμποδίζει έτσι τη χολή να ρέει μέσα στην κοιλιά.
Με την ERCP θεραπεύονται οι παραπάνω καταστάσεις με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο και ο ασθενής αποφεύγει δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν πολλές ημέρες νοσηλείας και παρουσιάζουν μεγάλα ποσοστά επιπλοκών
Αλκιβιάδης Ευθυμίου - Γαστρεντερολόγος Ηπατολόγος στη Θεσσαλονίκη
