Τι είναι η ΓΟΠ;
Είναι η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Η ΓΟΠ είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συμβαίνει κυρίως μετά από μεγάλα γεύματα, χωρίς όμως να προκαλεί συμπτώματα ή βλάβες στον οισοφάγο. Επειδή ο οισοφάγος είναι ευαίσθητος στο οξύ του στομάχου, διαθέτει αρκετούς μηχανισμούς άμυνας απέναντι του. Ο κυριότερος από αυτούς είναι ένας μυς ανάμεσα στον οισοφάγο και το στομάχι, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, που εμποδίζει τη συχνή παλινδρόμηση του οξέος.

Είδα αίμα στα κόπρανα. Είναι κάτι συχνό;

Η απώλεια αίματος από το ορθό είναι ένα συχνό κλινικό πρόβλημα που απασχολεί μεγάλο μέρος του γενικού πληθυσμού και έχει ευρύ φάσμα, από μια ασήμαντη αιμορραγία μέχρι μια μαζική αιμορραγία που μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε σοκ και να απαιτήσει νοσηλεία σε νοσοκομείο. Η μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων αιμορραγίας με τα κόπρανα είναι μικρή, αυτο-περιοριζόμενη και δεν χρειάζεται νοσηλεία. Αποδίδεται συνήθως στις αιμορροΐδες, που είναι μια πολύ συχνή και αθώα κατάσταση, και έτσι δεν αναφέρεται από τους ασθενείς στους αρμόδιους ιατρούς. Σύμφωνα με μια έρευνα του Αμερικανικού Κολεγίου των Γαστρεντερολόγων, 14% του Αμερικανικού πληθυσμού εμφάνισε απώλεια κάποιας ποσότητας αίματος από το ορθό κατά τη διάρκεια ενός χρόνου, αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών αναζήτησε ιατρική φροντίδα.

Εισαγωγή

Η νόσος του Crohn είναι μια χρόνια φλεγμονώδης διαταραχή, η οποία μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα.

Πρόσφατες μελέτες καταγράφουν μια παγκόσμια αύξηση της επίπτωσης της νόσου.

H διάγνωση της νόσου του Crohn τίθεται μετά από συνεκτίμηση:

1. της κλινικής εικόνας, που μπορεί να περιλαμβάνει κοιλιακό άλγος, απώλεια βάρους, διάρροια, πυρετό, κλπ

2. των εργαστηριακών εξετάσεων (π.χ σιδηροπενική αναιμία),

3. των συμβατικών απεικονιστικών μεθόδων, όπως ακτινολογική μελέτη του λεπτού εντέρου και αξονική τομογραφία κοιλίας και

4. του ενδοσκοπικού ελέγχου που περιλαμβάνει εντεροσκόπηση, κολονοσκόπηση και ειλεοσκόπηση. Όταν η νόσος εντοπίζεται στο παχύ έντερο, τελικό ειλεό, ή στο ανώτερο πεπτικό, η κλασσική ενδοσκόπηση με λήψη βιοψιών αρκεί συνήθως για την τεκμηρίωση της διάγνωσης, όταν όμως η νόσος προσβάλλει μόνο το λεπτό έντερο (20-30% των περιπτώσεων), η ακτινολογική μελέτη με βάριο βοηθούσε μέχρι σήμερα στην επιβεβαίωση της διάγνωσης.1,2

Εισαγωγή

Οι κυστικές παγκρεατικές βλάβες είναι ένα τακτικό εύρημα μετά από απεικονιστικό έλεγχο σε ασθενείς που είναι συμπτωματικοί ή σε ασθενείς που υποβάλλονται σε έλεγχο για άλλους λόγους. Η διαφορική διάγνωση ενός παγκρεατικού κυστικού μορφώματος είναι ευρεία και περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα ιστολογικών μορφών από καλοήθη νεοπλάσματα μέχρι διηθητικά καρκινώματα.

Περίληψη

Η Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειο-Παγκρεατογραφία (ERCP) είναι μια σύνθετη τεχνική που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση, αλλά κυρίως για την αντιμετώπιση των  παθήσεων των χοληφόρων και του παγκρέατος. Ο ρόλος της τα τελευταία χρόνια είναι σχεδόν αποκλειστικά θεραπευτικός, αφού η διάγνωση επιτυγχάνεται ευκολότερα με λιγότερο επεμβατικές τεχνικές.

Τι είναι το ευερέθιστο έντερο (ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα);

Η σπαστική κολίτιδα ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια κατάσταση στην οποία ο ασθενής εμφανίζει πόνο στην κοιλιά και διαταραχές στις κενώσεις. Ορισμένοι ασθενείς έχουν συχνές, υδαρείς κενώσεις (διάρροια), άλλοι εμφανίζουν δυσκοιλιότητα και σε κάποιους υπάρχει εναλλαγή μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας. Το ευερέθιστο έντερο είναι η πιο συχνή γαστρεντερολογική πάθηση και επηρεάζει έναν στους 5 ανθρώπους κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παρά το ότι είναι μια «αθώα» κατάσταση, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Τι είναι τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα είναι σακοειδείς προπτώσεις του βλεννογόνου και του υποβλεννογόνιου χιτώνα διαμέσου της μυϊκής στιβάδας του τοιχώματος του παχέος εντέρου. Στην κολονοσκόπηση μοιάζουν σαν σακουλάκια ή τρύπες από ελβετικό τυρί.

Τα εκκολπώματα συνήθως εντοπίζονται στο αριστερό παχύ έντερο (σιγμοειδές) και απαντώνται συνήθως στις μεγαλύτερες ηλικίες. Το 10% των ανθρώπων πάνω από τα 40 έτη και το 50% των ανθρώπων πάνω από τα 60 έτη έχουν εκκολπώματα στο παχύ έντερο.

Ποια συμπτώματα προκαλούν;
Η πλειοψηφία των ασθενών με εκκολπώματα δεν εμφανίζουν ποτέ συμπτώματα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν κοιλιακό πόνο, ενώ ένα μικρό ποσοστό εμφανίζουν επιπλοκές από αυτά. Αυτές είναι:

• φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα)
• απόστημα,
• διάτρηση
• συρίγγιο
• αιμορραγία

Τι είναι η εκκολπωματίτιδα;
Εκκολπωματίτιδα είναι η μόλυνση και φλεγμονή των εκκολπωμάτων που προκαλεί πόνο στην κοιλιά, πυρετό και διαταραχές των κενώσεων του εντέρου. Η συχνότητα ανάπτυξης εκκολπωματίτιδας σε ασθενείς με εκκολπώματα φαίνεται ότι είναι μεταξύ 10% και 25%.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας;
Το πιο κοινό σύμπτωμα της εκκολπωματίτιδας είναι πόνος στο αριστερό κάτω μέρος της κοιλιάς που συνοδεύεται από πυρετό. Άλλα συμπτώματα δυνατόν να περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Ναυτία και έμετο

Πως γίνεται η διάγνωση των εκκολπωμάτων και της εκκολπωματίτιδας;
Η διάγνωση των εκκολπωμάτων γίνεται με την κολονοσκόπηση. Άλλη μέθοδος που τα αναδεικνύει είναι ο βαριούχος υποκλυσμός. Η εξέταση αυτή περιλαμβάνει υποκλυσμό με βάριο και στην συνέχεια λήψη ακτινογραφιών.
Όταν υπάρχει υποψία φλεγμονής (εκκολπωματίτιδα) ,η κολονοσκόπηση αντενδείκνυται λόγω της ευαισθησίας του τοιχώματος του παχέος εντέρου και του αυξημένου κινδύνου διάτρησης. Στις περιπτώσεις αυτές, η διάγνωση τίθεται κυρίως με την αξονική τομογραφία κοιλίας.

Πώς αντιμετωπίζεται η εκκολπωματίτιδα;
Η θεραπεία της εκκολπωματίτιδας εξαρτάται από την βαρύτητα των συμπτωμάτων. Εάν η κλινική εικόνα είναι ήπια, αρκεί η χορήγηση αντιβιοτικών και μιας ειδικής δίαιτας με διαυγή υγρά για μικρό χρονικό διάστημα.
Ηλικιωμένοι ασθενείς, ασθενείς με συνοδές παθήσεις ή ασθενείς με υψηλό πυρετό ή/και λευκοκυττάρωση, χρήζουν νοσηλείας σε νοσοκομείο. Η αγωγή τους περιλαμβάνει διακοπή της σίτισης για μερικές ημέρες, και ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και αντιβιοτικών. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση του τμήματος του παχέος εντέρου που έχει προσβληθεί.
Εάν δεν έχει προηγηθεί κολονοσκόπηση και η διάγνωση της εκκολπωματίτιδας έχει γίνει ακτινολογικά, τότε ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε κολονοσκόπηση σε δεύτερο χρόνο, μετά την πάροδο τουλάχιστον 6 εβδομάδων και την υποχώρηση της φλεγμονής. Η κολονοσκόπηση είναι απαραίτητη κυρίως για τον αποκλεισμό άλλης διάγνωσης όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Τι θα πρέπει να τρώω αν έχω εκκολπώματα;
Η διατροφή των ασθενών με εκκολπώματα, θα πρέπει να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Η δίαιτα αυτή έχει διπλό ρόλο: από τη μια προστατεύει από την ανάπτυξη εκκολπωμάτων και των επιπλοκών τους και από την άλλη βελτιώνει τα συμπτώματα των ασθενών που ήδη πάσχουν από αυτά.
Καλές πηγές φυτικών ινών είναι τα φρούτα, η βρώμη, τα όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβύθια), ο αρακάς, τα φασολάκια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, λάχανο, μπρόκολο). Πολλά από τα δημητριακά για πρωινό είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες, κυρίως τα All-Bran και Bran flakes.
Παλαιότερα υπήρχε η θεωρία ότι η κατανάλωση σπόρων, ξηρών καρπών, καλαμποκιού, ή άλλων παρόμοιων τροφών αύξανε τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών από τα εκκολπώματα. Σήμερα, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η κατανάλωση αυτών των τροφών αντενδείκνυται όταν υπάρχουν εκκολπώματα. Θα ήταν όμως συνετό να αποφεύγονται σε περιόδους ενεργούς ή πολύ πρόσφατης εκκολπωματίτιδας.

Αιμορραγία από εκκολπώματα

Ένα ποσοστό 3% με 5% των ασθενών με εκκολπώματα μπορεί να παρουσιάσει σοβαρή αιμορραγία. Ο ασθενής εμφανίζει συνήθως απώλεια μεγάλων ποσοτήτων ζωηρού ερυθρού ή βυσινόχροου αίματος από το ορθό. Απαιτείται η εισαγωγή σε νοσοκομείο και η αντιμετώπιση της αιμορραγίας με χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών και μεταγγίσεις αίματος.
Οι ασθενείς που είναι αιμοδυναμικά σταθεροί πρέπει να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση μετά από προετοιμασία του εντέρου με καθαρτικό. Κατά την κολονοσκόπηση είναι δυνατός ο εντοπισμός του σημείου που αιμορραγεί και η εφαρμογή ενδοσκοπικής θεραπείας. Αυτή περιλαμβάνει έγχυση αδρεναλίνης, θερμοκαυτηρίαση, εφαρμογή αιμοστατικών clips ή απολίνωση με ελαστικούς δακτυλίους.
Στους αιμοδυναμικά ασταθείς ασθενείς, παρά την αρχική αντιμετώπιση, πρέπει να γίνει επείγουσα αγγειογραφία με υπερεκλεκτικό εμβολισμό του αγγείου που αιμορραγεί. Εάν οι παραπάνω θεραπείες αποτύχουν, θα χρειαστεί τελικά χειρουργική θεραπεία με εκτομή του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου. Ευτυχώς, κάτι τέτοιο συμβαίνει μόνο σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών.

Ορισμός
Οισοφάγος Barrett είναι η κατάσταση στην οποία τα φυσιολογικά πλακώδη επιθηλιακά κύτταρα του κατώτερου οισοφάγου αντικαθίστανται από κυλινδρικά κύτταρα. Ο οισοφάγος Barrett αποτελεί συνέπεια της χρόνιας γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου που καταστρέφει το φυσιολογικό επιθήλιο του οισοφάγου.

Με τον όρο πεπτικό έλκος εννοούμε κάθε λύση της συνέχειας του βλεννογόνου του πεπτικού σωλήνα. Στην πράξη αναφερόμαστε κυρίως στο έλκος του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου.

Αιτιολογία

   Τα έλκος είναι μια νόσος πολυπαραγοντικής αιτιολογίας, όπου κάποιοι βλαπτικοί παράγοντες, όπως το υδροχλωρικό οξύ και η πεψίνη  υπερισχύουν των φυσιολογικών αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού που περιλαμβάνουν τα διττανθρακικά, τις προσταγλαδίνες και τις «σφιχτές» συνδέσεις μεταξύ των επιθηλιακών κυττάρων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 oι Warren και Marshall ανακάλυψαν ότι ένα βακτήριο που ενδημεί στον στόμαχο, το HelicobacterPylori είναι υπεύθυνο για την δημιουργία των περισσότερων ελκών. Έτσι το μικρόβιο αυτό ευθύνεται για το 90% των ελκών του δωδεκαδακτύλου και το 80% των ελκών του στομάχου.

   Άλλοι παράγοντες κινδύνου που προκαλούν έλκη είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, κάποια άλλα φάρμακα όπως η μεθαμφεταμίνη, η κοκαϊνη και τα διφωσφονικά. Επίσης το κάπνισμα θεωρείται παράγοντας ελκογένεσης αν και δεν υπάρχουν σαφή βιβλιογραφικά δεδομένα, ενώ το αλκοόλ δεν θεωρείται ότι συμμετέχει στην πρόκληση των ελκών. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις χωρίς όμως να έχει αποδειχτεί σαφώς ότι το ψυχολογικό stress είναι πιθανά ένας αιτιολογικός παράγοντας, αφού τα άτομα με ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους όπως κατάθλιψη εμφανίζουν συχνά πεπτικά έλκη.

Κλινική εικόνα  

   Το βασικό σύμπτωμα που προκαλεί το έλκος είναι πόνος στο άνω τμήμα της κοιλιάς, δηλαδή στο επιγάστριο (με πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά, πχ αίσθημα βάρους, αίσθημα πείνας, «κάψιμο»). Σε έλκη δωδεκαδακτύλου ο ασθενής πονάει όταν είναι νηστικός και ανακουφίζεται με τη λήψη τροφής, ενώ αντίθετα, στο έλκος του στομάχου ο πόνος επιδεινώνεται μετά το γεύμα. Αρκετές φορές ο πόνος ξυπνάει τον ασθενή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επίσης οι ασθενείς με πεπτικό έλκος μπορεί να εμφανίσουν ερυγές, μετεωρισμό, ναυτία ή και εμέτους. Οι μισοί όμως περίπου ασθενείς με έλκος δεν εμφανίζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Είναι πολύ συχνό η πρώτη εκδήλωση του έλκους να είναι κάποια επιπλοκή όπως αιμορραγία ή διάτρηση.

Διάγνωση

   Η διάγνωση του πεπτικού έλκους γίνεται με τη γαστροσκόπηση, όπου ο γαστρεντερολόγος με άμεση όραση ανιχνεύει τις χαρακτηριστικές βλάβες στον στόμαχο ή δωδεκαδάκτυλο (εικόνα) και ταυτόχρονα λαμβάνει δείγμα από τον στόμαχο για την ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Η ανίχνευση ή όχι του μικροβίου γίνεται άμεσα με το CLOtest, στο οποίο τοποθετείται το δείγμα μέσα σε μια ειδική γέλη (gel) και η αλλαγή του χρώματος από κίτρινο σε κόκκινο σηματοδοτεί την ύπαρξη του μικροβίου.

Έλκος βολβού δωδεκαδακτύλου με παρουσία μικρής αιμορραγίας

Ποιες είναι οι επιπλοκές του πεπτικού έλκους;

• H αιμορραγία
• Η διάτρηση
• Η πυλωρική στένωση

Θεραπεία

   Η θεραπεία του πεπτικού έλκους είναι κατά κανόνα συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή. Η χειρουργική θεραπεία έχει θέση μόνο στην αντιμετώπιση των επιπλοκών του έλκους.

   Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως σήμερα στη θεραπεία του πεπτικού έλκους είναι οι λεγόμενοι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (protonpumpinhibitors, PPIs). Αυτές είναι η ομεπραζόλη, η εσομεπραζόλη, η παντοπραζόλη, η λανσοπραζόλη και η ραμπεπραζόλη. Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν την έκκριση του γαστρικού οξέος και επιφέρουν επούλωση του έλκους μετά από θεραπεία για τουλάχιστον 4 εβδομάδες. Παράλληλα με τα PPIs πρέπει να θεραπεύεται το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, που υπάρχει στο 80-90% των ασθενών. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σχήματα εκρίζωσης του μικροβίου, με επικρατέστερα το ταυτόχρονο και το υβριδικό. Στο πρώτο σχήμα, μαζί με την πραζόλη δίνονται ταυτόχρονα αμοξυκιλίνη, κλαριθρομυκίνη και μετρονιδαζόλη για 10 ημέρες, ενώ στο δεύτερο σχήμα δίνεται αρχικά αμοξυκιλίνη για 7ημέρες και μετά αυτή αντικαθίσταται από κλαριθρομυκίνη και μετρονιδαζόλη για άλλες 7 ημέρες.

Ποια διατροφή πρέπει να ακολουθούν οι ασθενείς με πεπτικό έλκος;

   Οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν τις τροφές που είναι ερεθιστικές για τον στόμαχο όπως τα μπαχαρικά, τα πικάντικα φαγητά (σάλτσες, μουστάρδα κλπ), τα αεριούχα ποτά, τον καφές και το αλκοόλ